در تدوین سیاست های کلی برنامه هفتم توسعه باید به استعدادهای منطقه و مشارکت های محلی توجه ویژه نمود. هدف پژوهش حاضر بررسی رویکرد آینده نگر مناسب در تدوین برنامه هفتم توسعه بوده و آن را مورد بررسی تحلیلی قرار داده و به همراه آن راهکار های لازم را ارائه می دهد. پژوهش حاضر بر اساس هدف، کاربردی و از منظر نحوه جمع آوری و تحلیل داده ها در حوزه مطالعات توصیفی است. مقاله حاضر ابتدا از طریق مطالعات کتابخانه ای و بررسی اسنادی به صورت نظری و با استفاده از روش روش تجزیه و تحلیل شکاف به تحلیل شکاف بین  وضعیت موجود با اهداف در نظر گرفته شده پرداخته است..نتایج تحقیق نشان می دهد که پیـاده سـازی تفکـر توسعه منطقه ای در حوزه کارکردی فعالیتهای اقتصادی و اجتمـاعی و با استفاده از رویکرد آینده نگاری منطقه ای قابلیت تحقق پیدا میکند و در این چرخه تمایزها و استعدادهای منطقه ای  باید بصورت تفصیلی مورد توجه قرار گیرد.همچنین بایستی به منظور تامین عدالت مناطق و ایجاد فرصت برابر، دسترسی همگانی به خدمات و دستاوردهای توسعه و نیز در راستای اجرای سیاست های کلی اقتصاد مقاومتی و به منظور ایجاد تعادل و بهره مندی از امکانات مناطق و ارتقای توانایی در برابر انواع تهدیدات، توجه به توسعه منطقه ای مورد توجه ویژه قرار گیرد.:یافته های این پژوهش با بررسی رویکرد آینده نگر توسعه در ایران قدرت مطالعه را در راستای یافتن نتایج معنی دار و کمک به برنامه ریزان و سیاستگذراران برنامه هفتم توسعه افزایش داده و از تحلیل آنها با تکیه بر مستندات جمع بندی مناسبی ارائه می دهد .

برنامه پیشاهنگ مغز (پژوهش های مغز از طریق توسعه فناوری های عصبی نوآورانه) که بر پایه اهداف پروژه نقشه برداری فعالیت مغز طراحی گردیده است. یک برنامه پیشاهنگ پژوهشی همکارانه می باشد که در دوم آوریل 2013، نقشه برداری از فعالیت هر نرون و سلول در مغز انسان را هدف قرار داده است. این برنامه ده ساله، با هم افزایی توان بنیادها و انیستیتوهای برجسته ایالات متحده آمریکا مانند بنیاد ملی سلامت و بنیاد ملی علم و بخش خصوصی به پیش رانده می شود. هدف غایی این برنامه، شتاب در توسعه و به کارگیری فناوری های نوآورانه برای ترسیم تصویر دینامیک از عملکرد مغز است که فعالیت نرونی و مسیرهای عصبی را در ابعاد فضایی و زمانی، یکپارچه می سازد و ما را قادر می نماید که دریابیم چگونه بر هم کنش نوسانات فعالیت های الکتریکی و شیمیایی در درون مسیرهای عصبی، توانمندی های رفتاری و شناختی ما را خلق می کنند. این برنامه بر پایه رهیافت میان رشته ای و توسعه یا خلق فناوری های نوآورانه در علوم اعصاب و تصویربرداری مغز استوار است که ماحصل آن تولید داده های بزرگ وخلق یک سکوی سیبرنتیک عظیم جهت اکتشافات در عرصه علوم اعصاب و زایش فناوری های نوین خواهد بود که در راه تشخیص و درمان میلیون ها بیمار که از بیماری های مغزی در رنج هستند به کار خواهند آمد. از این رو، دستاوردهای این برنامه را هم سنگ پروژه پیاده سازی انسان بر ماه و یا پروژه ژنوم انسانی قلمداد کرده اند.

مقدمه: کودکی یکی از حساس ترین دوران زندگی، فرصتی برای رشد و پرورش همه جانبه است، درنتیجه؛ حفظ سلامت جسمی و روانی در این دوره از اهمیت شایانی برخوردار می باشد . حق بر سلامتی از جمله موضوعات مهم و کلیدی در عرصه ملی و بین المللی است که با توجـه بـه موقعیت حساس کودکان(شرایط جسمی و روحی)، توجـه بـه ایـن موضـوع برای این قشر، اهمیتی دو چندان می یابد. با توجه به اینکه «رساله حقوق و صحیفه سجادیه» نماد یک منشور حقوقی کامل و جامع برای بشریت است، بررسی حق بر سلامت کودکان در این دو اثر ارزشمند، هدف پژوهش حاضر می باشد.روش کار:این تحقیق کیفی و از روش تحلیل محتوا بهره برده است.یافته ها: یافته های تحقیق نشان می دهد .حق بر سلامت در اسناد بین اللملی دارای ابعاد گوناگون جسمی، روانی و حتی معنوی و اجتماعی اسـت.این حق در صحیفه سجادیه و رساله حقوق امام سجاد 7 به موضوع «حق بر سلامت با رویکرد دینی و اخلاقی و معیارهای آن در تمامی ابعاد و ساحت های وجودی انسان» پرداخته شده و این حق، در کنار جنبه های متعدد حقوق معنا می یابد که توجه و دقت در این جنبه سلامت، فراتر از آنچه در اسناد بین المللی آمده است می باشد . لذا حق بر سلامت در نگرش دینی، علاوه بر وضع و ارائه قوانین، به فضاسازی و ارائه طریق در این زمینه نیز پرداخته است

این مطالعه با هدف تدوین مدل توسعۀ ورزش سالمندی ایران انجام گرفته است. از منظر هدف، پژوهش از نوع کاربردی است که به روش کیفی انجام شده است. مشارکت کنندگان در پژوهش حاضر شامل متخصصان و صاحب نظران ورزش سالمندی اند. ابزار جمع آوری داده ها مصاحبۀ نیمه ساختاریافته است. افراد نمونه به صورت هدفمند برای مصاحبۀ نیمه ساختاریافته انتخاب شده اند. تحلیل داده ها، هم زمان با جمع آوری اطلاعات، بر اساس روش کیفی استراوس و کوربین انجام شده است. نتایج پژوهش نشان می دهد که تعداد 179 مفهوم اولیه استخراج شده و سپس، با بررسی و بازنگری و تجمیع داده ها، تعداد 63 کد و در مرحلۀ کدگذاری محوری، تعداد 12 مقوله به دست آمده که عبارت است از: مقولۀ علّی (رویکرد اجتماعی و رویکرد سلامت محور)، پدیدۀ محوری (مدیریت ورزش سالمندان)، راهبردها (راهبرد مدیریت برنامه، فرهنگ سازی و کرامت سالمندان)، شرایط مداخله گر (چالش های فرهنگی و موانع ساختاری)، زمینه ای (زمینه یابی و ارائۀ تسهیلات) و پیامدها (بهبود سلامتی و توسعۀ اجتماعی). با توجه به نتایج به دست آمده در این پژوهش، می توان گفت دولت ها (با تدوین و اجرای برنامه ها و همچنین قوانینی برای حمایت در بُعدهای مالی، فرهنگی و اجتماعی از سالمندان و آگاهی و آموزش دادن به افراد سالمند و خانواده های آنان در جهت مفید بودن ورزش و خطرات بی تحرکی در این دوران و احداث زیرساخت های مناسب و مرتبط با این افراد) و نیز توجه به اصول و اقدامات زیربنایی و ساختاری می تواند از چالش ها و مسائل و مشکلات مربوط به این دوران جلوگیری کند. علاوه بر این می توان مدیریت و توسعۀ ورزش سالمندان را به درستی انجام داد و به الگویی موفق برای دیگر کشورها در زمینۀ ورزش سالمندی تبدیل شد.

امروزه تغییرات اقلیمی یکی از چالش های جدی قرن حاضر است که ابعاد مختلف سلامت جوامع و نظام های سلامت را تحت تاثیر قرار می دهد. این موضوع ضرورت اقدام سریع در مواجهه با اثرات سلامتی ناشی از تغییر اقلیم را آشکار می سازد. در سال های گذشته اقداماتی برای تدوین برنامه ملی مقابله با تغییر اقلیم بر سلامت صورت گرفته است؛ اما این تلاش ها هنوز منجر به تدوین برنامه جامع مقابله با اثرات سلامتی ناشی از تغییر اقلیم نشده است. با توجه به اهمیت موضوع و براساس رسالت فرهنگستان علوم پزشکی کشور، تدوین این برنامه ملی در دستور کار گروه ارتقاء سلامت قرار گرفت. در مرحله اول با استفاده از مرور مطالعات بین المللی و ملی، نسخه اولیه برنامه تدوین و سپس با استفاده از روش مطالعات کیفی و هم چنین نظرسنجی چند مرحله ای از متخصصان حوزه های مختلف داخلی، نسخه نهایی تدوین شد. «برنامه ملی مقابله با اثرات تغییر اقلیم بر سلامت» مشتمل بر دو سیاست کلان، یازده راهبرد و راهکارهای ذیل هرکدام از راهبردها است.

1با توجه به ضرورت یادگیری از تجربیات گذشته و بهبود مداوم به منظور پیش نیاز تدوین برنامه های توسعه، پژوهش حاضر به بررسی چالش ها و راهکارهای تحقق احکام مرتبط با سلامت در برنامه های توسعه اول تا ششم پرداخته است. پژوهش حاضر از نوع مطالعات مروری حیطه ای بود. مطالعات منتشر شده به زبان انگلیسی و فارسی از 1380 تا پایان آبان ماه 1400 جستجو و بررسی شدند. جستجو در پایگاه­ های اطلاعاتی SID, Magiran, Irandoc, Web of Science, Scopus, Google scholar, Pubmed  و مجلات مرتبط انجام شد. مطالعات به دست آمده پس از حذف مطالعات نامرتبط، تکراری و ارزیابی کیفیت، در نهایت مقالات برای تحلیل نهایی انتخاب شدند. برای ارزیابی کیفیت از برنامه مهارت ارزیابی انتقادی- aچک لیست کیفی کسپ استفاده شد. برای تحلیل داده ها از رویکرد تحلیل محتوای قراردادی با استفاده از Max-QDA-12 استفاده شد. 262 مطالعه در ابتدای جستجو بدست آمد و در نهایت 16 مقاله انتخاب و تحلیل شدند. چالش او راهکارهای مربوط به تحقق احکام بخش سلامت در برنامه های توسعه ایران در 7 محور اصلی شامل؛ رویکرد تدوین برنامه؛ سیاستگذاران و مسئولین اجرا؛ اجرا و تحقق برنامه؛ تدوین برنامه؛ دیده بانی برنامه ها؛ فقدان پیروی از اصول برنامه ریزی و 51 محور فرعی استخراج شدندکه فقدان تعریف روشن مفاهیم توسعه و برنامه ریزی؛ عدم همسویی احکام برنامه با سیاست های کلی؛ فقدان نظارت معنادار و توسعه ای؛ اهداف و اولویت های چندگانه ازجمله چالش ها بودند. همچنین راهکارهای متناظر هرکدام از چالش ها شامل 47 محور فرعی از دیگر یافته های پژوهش بود که اجرای صحیح اصول برنامه ریزی منسجم، تعریف شاخص های مناسب، سازوکارهای جمع آوری اطلاعات ارزیابی برنامه، حمایت سیاسی، ایجاد درک واحد بین ذی نفعان، انطباق طراحی برنامه های اجرایی با زیرساخت و حرکت به سوی برنامه های مختلط، ازجمله راهکارهای رفع چالش ها می باشند. رویکردهای انسان محور توسعه برای سلامت، ارزش فراوانی قائل می شود و اعتقاد دارد تا وقتی که یک نظام سلامت کارآمد بر جامعه حاکم نباشد، جوامع و ملت ها نمی توانند به اهداف اقتصادی و اجتماعی خود دست یابند. لذا مباحث و برنامه ریزی های این حوزه دارای اهمیت بسیار زیادی می باشد؛ بنابراین چالش های شناسایی شده حاصل از این مطالعه و راهکارهای فایق آمدن بر آنها می تواند به تدوین، اجرا و در نهایت ارزیابی برنامه های توسعه آتی کمک نماید.

خانواده مسلمان ایرانی در شرایط کنونی با مسائل اجتماعی متعددی روبرو است که به زعم این مقاله ناشی از فاصله گرفتن از نسخه بومی، ملی و دینی خانواده، می باشد. براین اساس هدف این پژوهش فهم و کشف الگوی سازمان اجتماعی خانواده در آموزه های قرآنی است که از طریق پاسخگویی به دو سوال زیر میسر می شود. در سازمان اجتماعی خانواده اهداف ، ارکان و کارکردهای خانواده کدامند و نظام اجتماعی خانواده چگونه سامان دهی شده است؟ روش تحقیق، کیفی و ترکیبی از سه رویکرد تحلیل گفتمان انتقادی، تحلیل محتوا کیفی، روش داده بنیاد و است.یافته های نشان می دهد، مهمترین اهداف و کارکردهای تاسیس خانواده عبارتنداز: حصول آرامش به عنوان هدفی بسترساز و در عین حال مسقل، اجتماعی کردن دین، جامعه پذیر کردن فرزندان، سلامت اجتماعی و فرزندآوری. همچنین یافته ها نشان می دهند، صورتبندی نقشی در خانواده به گونه ای تنظیم شده که نقش های نرم، عاطفی و محوری در تحقق اهداف خانواده، مربوط به موقعیت های زنانه و نقش های سخت، رسمی و ابزاری، مربوط به موقعیت های مردانه است. مهمترین نقش فرزندان احسان به والدین و مهمترین نقش نظام خویشاوندی ، حمایت اجتماعی از خانواده است. نتیجه اینکه ترکیب نقشهای زنانه و مردانه در خانواده رابطه اجتماعی دوستانه، محبت آمیز و مبتنی برایثار، آرامش، اطمینان و اعتماد را در خانواده و جامعه تولید و باز تولید می کند.

این مقاله به بررسی نحوه سیاست گذاری رسانه ملی در حوزه سلامت پرداخته است. به این منظور و با هدف پاسخگویی به این سؤال ها که: «سیاست گذاری برنامه های سلامت محور تلویزیون (سیمای جمهوری اسلامی)، چگونه است؟ » «محوریت موضوعی برنامه های سلامت محور بر کدامیک از ابعاد چهارگانه سلامت (جسمی، روحی، اجتماعی و معنوی) متمرکز شده است؟ » و «محوریت برنامه های سلامت محور پیشگیری و بهبود سلامت است و یا درمان بیماری؟ »، از روش آمیخته (ترکیبی) و در دو بخش کمی (تحلیل محتوای کمی) و کیفی (مطالعه تطبیقی) استفاده شده است. همچنین ضمن کاربست و بهره گیری از نظریه های «ارتباط برای ترغیب» « کاشت» « برجسته سازی» از هر عنوان برنامه سلامت محور سیما که به طور تصادفی انتخاب شده، 10 قسمت برنامه بازبینی و در مجموع 100نوبت-برنامه تحلیل شده است. در بخش کمی با استفاده از نرم افزار تحلیل کمی (اس پی اس اس) جداول فراوانی استخراج و تحلیل شده که در نهایت با شاخص های به دست آمده از شورای تخصصی سلامت رسانه ملی، مورد مقایسه قرار گرفته و میزان اجرایی شدن دستورالعمل آن شورا در برنامه های سلامت محور سیما مورد بررسی قرارگرفته است. نتیجه حاصل از پژوهش نشان می دهد بیشترین حجم برنامه های سلامت محور بعد سلامت جسمانی را مورد توجه قرار داده اند و بیشتر برنامه ها پیشگیری و درمان را به صورت توأمان مدنظر داشته اند. همچنین در برخی موارد نیز، همسویی بین راهبردهای شورای سلامت و برنامه های تولید شده مشاهده نمی شود.

1مقدمه: با توجه به نقش خودمراقبتی در کاهش بار بیماری های غیرواگیر و در راستای انتقال صحیح مفاهیم بهداشتی به جامعه، آگاهی کارکنان سلامت در خصوص برنامه خودمراقبتی یک اولویت است. این مطالعه با هدف بررسی تاثیر مداخله آموزشی در بستر پیام رسان های اجتماعی برآگاهی تیم سلامت نسبت به برنامه خودمراقبتی طی سال1400 و1401در استان ایلام انجام شد. مواد و روش کار: این مطالعه نیمه تجربی بر روی 705 نفر از کارکنان (پزشک، پرستار، ماما، مراقب سلامت و بهورز) مراکز بهداشتی- درمانی استان ایلام انجام شد. برای جمع آوری داده ها از یک پرسشنامه محقق ساخته مشتمل بر 330 گویه مربوط به بسته های آموزشی22 گانه برنامه ملی خودمراقبتی که توسط وزارت بهداشت ابلاغ شد، استفاده گردید. طی دو مرحله قبل از مداخله آموزشی و 9 ماه پس از مداخله آموزشی، پرسشنامه ها تکمیل گردید. داده ها به کمک نرم افزار SPSS نسخه 24 و از طریق روش های آماری تی زوجی و آزمون کای دو مورد تحلیل قرار گرفت. یافته ها: نتایج حاکی از افزایش قابل توجه در آگاهی کارکنان بهداشتی درمانی در زمینه برنامه خودمراقبتی طی یک دوره نه ماهه پس از انجام مداخله آموزشی با بهره گیری از روش آموزشی مجازی بوده است. بین افزایش سطح آگاهی کارکنان بهداشتی با متغیرهایی نظیر سن، سطح تحصیلات، جنسیت،و پست سازمانی ارتباط آماری معنادار مشاهده شد. نتیجه گیری: با توجه به نقش مهم و بنیادی کارکنان بهداشتی در ارتقای سطح سواد سلامت جامعه و از طرفی روند رو به رشد دسترسی به فضای مجازی و پیام رسان های اجتماعی، پیشنهاد می شود با رویکرد آبشاری و مبتنی بر پاسخگویی اجتماعی برنامه های آموزشی مناسب جهت ارتقای آگاهی مراقبان سلامت و متعاقبا سفیران سلامت در سطح خانوار در اولویت قرار گیرد.